Over nr. 123: Verhalen van verval

 
 

 

 

verhalenverval

Deus ex Machina houdt de vinger aan de pols van onze onrustwekkende tijd, die de koortsdromen van schrijvers lijkt aan te wakkeren. Voor een gevoelige geest zijn er aanleidingen genoeg: bevolkingsexplosie, opwarming van de aarde, vluchtelingenstromen, terrorisme, preventieve oorlogen, verruwing alom. Er wordt duchtig gespeculeerd over scenario’s voor allerhande dystopieën en niet zelden vreest men alles wat dierbaar is te verliezen in een ware Apocalyps. Opvallend is dat velen deze toekomstbeelden niet louter produceren als een vrijblijvend doemdenken, maar dikwijls schrijven vanuit een drang om vraagtekens te plaatsen bij een geperverteerd maatschappelijk of economisch bestel. Karl Popper schreef: ‘De poging om de hemel op aarde te verwezenlijken, brengt steeds de hel voort.’Wij hebben voor u het beste geselecteerd uit de hedendaagse dystopische en apocalyptische literatuur. Michiel Kroese opent met een inleidend essay Visioenen van een vergane wereld. Hierin wordt nagegaan hoe sommige grote romanschrijvers de vernietigende kracht van verstarde ideologieën voorspellen of over een postapocalyptische aarde fantaseren. We hebben enkele verhalen opgenomen uit de prachtige Amerikaanse bundel The Apocalypse Reader. Cultschrijver Brian Evenson vertelt het verhaal van een man die probeert te reconstrueren hoe hij uitgroeide tot een nieuwe Jezus in de Midwest. Joyce Carol Oates laat twee schijnbaar onafhankelijke verhaallijnen botsen in een Apocalyps. Shelley Jackson fantaseert over wat er gebeurt wanneer een hondenpoot uit de lucht valt en Justin Taylor beschrijft hoe een vrouw ongewild een poolverschuiving veroorzaakt.

Ilse Logie schrijft een essay over de Apocalyps in de hedendaagse Hispano-Amerikaanse literatuur. Als voorbeeld presenteren we een voorpublicatie uit 2666 van de Chileen Roberto Bolaño. Het is een epos van meer dan duizend bladzijden met als spil de moorden op honderden vrouwen in een Mexicaanse stad die grenst aan de VS. Bolaño liet zich voor dit verhaal inspireren door de nog steeds onopgeloste moorden in Ciudad Juárez, het onderwerp ook van de film Bordertown met Jennifer Lopez in de hoofdrol. Van de Colombiaan Fernando Vallejo leest u een fragment uit de roman La Rambla paralela.

Isolde Vanhee stelt vast dat vele dystopische films zich afspelen in downtown Londen. Niet zelden dreigt deze wereldstad te vergaan in een zombie-invasie of een pandemie. Ook andere taalgebieden in de hedendaagse literatuur hebben we afgezocht op het dystopische en apocalyptische gehalte ervan. István Baka is een Hongaarse schrijver die in pure gothicstijl een verhaal schrijft met de titel Het jongetje en de vampiers. Maar liefst drie Denen brengen apocalyptische literatuur. Peter Adolphsen schrijft drie korte parels met als titels De verspreide botten, Verwarde aarde en De goeroe van de koning. Van Kirsten Hammann vertaalde Edith Koenders een fragment uit de roman Bannister, en van Mathilde Walter Clark het verhaal ‘Het woord’ uit de roman De chaos der dingen. Een fragment uit Des anges mineurs van de Franse geheimtip Antoine Volodine heeft het over lagere engelen die ronddwalen in een desolate omgeving. Dan volgt een uitstapje naar het woelige Georgië: Zoerab Karoemidze verwijst in De parados naar de massabetogingen en de burgeroorlog die begin jaren ’90 Georgië in rep en roer zetten.

Philip Fokker beschrijft het genot dat wordt ervaren bij het spelen van dystopische of apocalyptische games en loodst ons in zijn essay door bespeelbare nachtmerries in nieuwe werelden. De Italiaan Fabrizio Venerandi laat de taal tollen in een psychotisch hoofd, een tekst die lijdt onder betrekkingswanen. De Poolse Duitser Mariusz Muszer levert een fragment uit zijn sciencefictionroman Gottes Homepage. Een verhaal waarin mensen, klonen en hologrammen naast elkaar leven in het nieuw ‘regenboogtijdperk’.

Jan Bettens grasduint door vergeten antiquarische Nederlandstalige kleinoden en recenter dystopisch of apocalyptisch geweld in een korte beschouwing Vlaamse profeten. Jonge Vlaamse belofte Joost Vandecasteele laat bijna-mensen tegen elkaar opbotsen in een woontoren. Jeroen Theunissen dicht over verloren gegane mystiek in Explore Antartica! en Han van der Vegt schrijft het prozagedicht De kelken.

Als afsluiter toetst Ludo Abicht de waarde van het Bijbelboek Apocalyps aan de Westerse literatuur in zijn uitdagende essay Zie ik maak alles nieuw. De Apocalyps als het Boek van de Laatste Kans. Hij biedt een paar mogelijke keuzes aan die een alternatief bieden voor ‘de heersende utopie’, in de hoop dat de wereld niet helemaal ten onder zal gaan.

Het beeldmateriaal bestaat uit foto’s van Yoeri Hostie en Isabelle Pateer, aangevuld met filmstills. De tekening op de achterflap is van Sam Vanallemeersch.

Wij wensen u een frisse duik in al dit lettergeweld. Misschien brengt dit nummer u wel een openbaring.

De redactie

 MEER OVER HET VERVALNUMMER VIND JE HIER

 

 

 

 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *