De aarde is zo rond als een sinaasappel

Copia de ilus_naranja656Op de sociale media worden duchtig links rondgedeeld n.a.v. het overlijden van Gabriel García Márquez. Obits, essays en persoonlijke commentaren van over de hele wereld overspoelen de newsfeeds van de literaire communities.  Het mooiste eerbetoon aan de overleden Gabriel Maria Marquez troffen we aan op de facebookpagina van hispanist en filosoof Peter Venmans. Hij verving zijn profielfoto door de foto hiernaast, een verwijzing naar Márquez’ meesterwerk Honderd jaar eenzaamheid. In de bewuste passage probeert leidsman José Arcadio Buendía de dorpelingen van Macondo ervan te overtuigen dat ‘de aarde zo rond was als een sinaasappel’.
Venmans herinnert ons ook aan de befaamde beginzinnen van vele van Márquez’ romans en novellen. Hij zegt daar het volgende over:

Márquez’ eerste zinnen bevatten in een notendop het hele boek. Ze laten zien dat GGM een groot verteller is, die perfect weet hoe hij zijn lezers bij het nekvel moet grijpen, en toch is hij geen babbelaar (velen verwarren ‘vertellen’ met ‘babbelen’). Hij is in wezen een zeer ‘synthetische’ schrijver, al bestaat van hem het beeld dat hij wijdlopig was. Maar nee, hij excelleerde in het korte verhaal. In die zin is hij een leerling van Borges. Zijn journalistieke achtergrond heeft er ook iets mee te maken. Het fascinerende aan die beginzinnen is hun tijdsstructuur: retrospectief-anticiperend (of iets dergelijks).

Retrospectief: Aureliano Buendía denkt terug aan zijn kindertijd, aan het moment dat hij voor het eerst ijs zag; anticiperend: AB zal gefusilleerd worden (het eindigt altijd met de dood (‘El día que lo iban a matar…’)). Alles is al geschreven nog voordat het verteld zal worden. Het verhaal bestaat al, de lezer weet dat vanaf het begin, alles zal zich op een dwingende manier voltrekken.

Dit artikel uit 1994 heeft het zelfs over de eerste drie woorden van Honderd jaar eenzaamheid – ‘vele jaren later’.

Enkele beginzinnen:

‘Era inevitable: el olor de las almendras amargas le recordaba siempre el destino de los amores contrariados.’
Liefde in tijden van Cholera

‘Muchos años después, frente al pelotón de fusilamiento, el coronel Aureliano Buendía había de recordar aquella tarde remota en que su padre lo llevó a conocer el hielo.’
Honderd jaar eenzaamheid

‘El día en que lo iban a matar, Santiago Nasar se levantó a las 5.30 de la mañana para esperar el buque en que llegaba el obispo.’
Kroniek van een aangekondigde dood

‘El año de mis noventa años quise regalarme una noche de amor loco con una adolescente virgen.’
Herinnering aan mijn droeve hoeren.

‘Mi madre me pidió que la acompañara a vender la casa.’
Leven om het te vertellen

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *